7 Ocak 2008 Pazartesi

Irak’ta iç savaş var mı?

Irak’ta iç savaş var mı?

Uzun bir süredir gazetelerin haberlerinde Irak’ta iç savaştan korkulduğu yazıyor ve yeni hükümetin başarılı olması yönünde dilekleri sunan bürokratların söylemi ile karşılaşıyorum.

Irak’ta Amerikanın işgali öncesi de ve sonrası da zaten bir iç savaş vardı. O ülkede iç savaş hiç bitmedi ki başlasın. İşgalin başlaması ile birlikte iktidar el değiştirmiş, güç dengesi değişmiştir. O güç dengesinin değişimi ile birlikte suni Arap halkı azınlığa düşmüş ve eskiden devletin erkini elinde bulundurmaktan kaynaklanan tecrübeleri ve silahları sayesinde Şii ve Kürt halkına karşı hiçbir kural tanımadan savaşmaya başlamış durumda. Arada amerikan askerlerine de saldırıyor. Esas saldırı alanı camiler ve Pazaryerlerindeki sivil halka yönelik.

Elbette bu fütursuzca saldırının karşılığı da fütursuzca olmaya başladı. Ülkede devlet gücü yok, hala yeniden oluşturulmaya çalışılıyor. 2. dünya savaşı sonrası aynı durum Almanya içinde geçerliydi, orada eski rejimin güçleri Grauwolf (gri kurt) adı altında örgütlenmiş, amerikan ve diğer ülkenin askerlerine karşı direnmiştir. Birçok sabotaj olmuş, bunun üzerine birçok şehirde yakalanan Nazi taraftarları idam edilmiştir. Fakat devlet mekanizmasının yeniden kurulabilmesi için Nazi döneminden kalan memurlar kullanılmış, en ilginci ise alman istihbarat birimi BND eski Nazi, yeni amerikancı memurlar CIA tarafından ve kontrolünde kurulmuş. Daha dün Hitler’e hizmet edenler, ertesi gün yeni güce hizmet etmişlerdir. Irak’ta durum acaba nasıl?

Irak’ta eski rejime bağlılığını sürdüren göreceli olarak önemli bir güç vardır, şu andaki çatışmaların bel kemiğini de oluşturmaktalar. Onlar polis kurumu içinde istenildiği gibi yer almamıştır. Daha çok Suni Arapların saflarında çatışmalara katılmaktalar. Bir bütünlük olarak hareket edemeyen Şii grupları da çatışmada hangi tarafta taraf olacağına tam karar verebilmiş durumda değil, ellerinde elle tutulacak bir gelecek projesi yoktur. Var olan ve olacak doktrinlere uyacak gibi bir görünüm sergilemelerine rağmen, Şii temelli bir devlet hedefi vardır. Fakat bunun olanağı orta doğuda oluşacak yeni düzene göre belirleyebilecektir. Irak’ta oluşacak olan bir Şii devleti, Suudi rejimin parçalanması anlamına gelmekte ve El Kaide gibi örgütlerin daha da kök salmasına yol açacaktır. Çünkü El Kaide temel olarak Suudi rejimine karşı savaşmakta, orada şu andaki sınırlar dahilinde iktidara gelme gibi bir hedefi gütmektedir. Ondan dolayı El Kaide Irak’ta Şii güçlere karşı suni kesim tarafında yer almaktadır.

Irak’ta bir iç savaş vardır ve bu savaş yeni başlamadı, kısa sürede de sona ermeyecektir. Irak’ın geleceğini Orta doğuda ki gelişmeler belirleyecektir. İran’a yapılacak herhangi bir operasyon, Irak içinde güçlerin yeniden belirlenmesini de yanında getirebilir. Şu andaki güç dengesi henüz oturmuş değildir. Irak Almanya gibi hemen kurumlaşabilecek bir devlet yapısı ve alt yapısı yoktur. Almanya’da alman halkı Nazi rejiminden hemen sonra yeni güce yönelmiş ve gerektiği gibi direnişi örgütleyememiştir. Üst kademedeki birkaç Nazi subayı Nürnberg’de yargılanmış, o davada küçük bir komedi ile sonuçlanmıştır. Bugüne kadar Nazi Almanya’sı ile tarih önünde yüzleşilmemiştir.

31 Ağustos 2006
ismail cem özkan

Hiç yorum yok: