X size ne anlatır?
Almanya’nın 30’lu yılarlını kimse anımsamak istemez, anımsayanlarda zaten kalmamış kadar azdır. Onlar suskundurlar, fakat fotoğraflar o döneme tanıklık ederler, çünkü fotoğraflarda zaman durmuştur. O fotoğraflarda dikkatinizi çeken bir işaretler zinciri görürsünüz, kapılara bırakılan bir X işareti. X neyi anlatır dersiniz?
2008 yılını yaşamaktayız, bu yaşadığımız çağda X neyi anlatır? İlk bakışta boş bir şey dersiniz, bir bilinmeyeni anlatır, bilinmeyenli denklemlerde kullanılır matematikte. Her çocuk X ile tanışmıştır okul çağında. Sınav sorusu olarak sınav kitaplarında durur. Çoktan seçmeli soruların yanıtları içinde bulunur. X neyi anlatır? Sınavı geçip istediği bölüme gitmek için bir anahtar gibidir!
2008 yılının ortalarına yaklaşırken, yağmur sularlının İstanbul sokaklarını kucakladığı bugünde X ne anlatır? İstanbul geneli için bir şey anlatmaz, fakat öyle bir mahalle var ki, onlara sokakta kalmayı anlatır. O mahalle belki televizyon aracılığı ile evlerinize kadar gelmiştir, meşhurdur. Komedi dizilerinin vazgeçilmezi çalgıcılarıdır. Onlar ellerinde kemanları, darbukaları ve klarnetleri ile tanırsınız. Onların oturduğu semtte bugün evlerin üzerlerinde X işareti vardı. O işaret onlar için ne anlatıyordu?
Ülkemizin tarihi içinde X işareti birçok anlamı vardır, ötekilerin kapılarında duvarlarında durur, X bir bilinmeyen demektir, o işaretli olanların tanımlanması demektir. Genelde X bilinmeyene yolculaşmayı da çağrıştırır. X işareti olanların yerleri bir zamanlar fotoğraflarda kalan anı olarak kalmış yerlerdir. Fotoğraflar hep geçmişi barındırır içinde ve her zamanda gerçekleri göstermez, bir ayrıntıdır, o gün neler yaşandığını ve neler düşünüldüğü, duyulduğunu bilemezsiniz. Fotoğrafın dili yoktur, rengi vardır. Renkler bize bir şeyler anlatır.
Fotoğraflara bakıyorum, bir yanda 30’lu yıllar, diğer yandan bugün (dün). Tarih yaprakları ne kadar çabuk değişiyor, değişmeyen işaret sanırım X. X yerine neden başka bir harf düşünülmez? Bir bilinmeyeni sembolize ederken, karmaşık problemlerde Y işaretini de görürüz matematik dilinde, peki yaşamda ne olur?
İnsan kromozomları XY ve XX ile sembolize edilir, hiçbir zaman tek değildir. Fakat sokaklarda ve evde X hep tek durur. Uzaktan bakılınca, belki uzaydan bakılınca yan yana durur gibi olur. Bu evlerin yıkımı insanlığın yok olması anlamına gelmiyor mu? Evlerin yerlerini, yerleşimini ve insana ait olan her şeyi inceleyen antropoloji bilimi ve sosyoloji nasıl açıklar bu durumu? O yerleşim biriminin yeniden yapılanması (güncel değim ile dönüştürülmesi) ne gibi değerlerin ortadan kaldırıldığını ya da kaldırdığını anlayabilir miyiz?
Bugün bu yazıyı okuduktan sonra sizce X size ne anlatıyor?
13 Mart 2008
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder