Hiç düşündünüz mü, neden bir insanın eli öpülür, nereden gelir el öpme?
Araştırdım, soruşturdum ve sonunda buldum, bir Arap geleneği el öpmek! Bizim geleneğimiz değilmiş. Peki, nasıl oldu da biz onu o kadar benimsedik ve saygı göstergesi olarak algıladık.
Suudi Arabistan'ın yeni kralı Abdullah "Kardeşlerim. Sizlere bir şey söylemek istiyorum. El öpmek bizim değerlerimize ve ahlakımıza yakın uygun bir davranış değildir. Özgür ve dürüst insanlar tarafından kabul edilemez bir davranış biçimidir. Ayrıca bu davranış Allah'ın buyruklarını ihlal etmektir. Çünkü el öpen kişinin boyun eğmesine yol açar. İnançlı biri Allah'tan başka kimseye boyun eğmez. Burada bu konuya tamamen karşı olduğumu belirtmek istiyorum. Ve herkesten bağlılık göstergesi olarak anne-babasının dışında kimsenin elini öpmemesini istiyorum"...
Arap dünyası bu şekle el öpmeye karşı bir kampanya başlatılırken, bizde ise televizyon ekranlarında, gazetelerde el öpme propagandaları yapılmakta. Meclis başkanı eski lideri Erbakan’ı gördüğünde elini elbette öpecektir beklentisi içinde oluruz, çünkü geçmişte bol bol elini öpmüştü!
Arap gelenekleri sadece bizi değil, Hıristiyan dünyasını da derinden etkilemiştir, sadece Hıristiyan mı? Musevilik dini etkilenmedi mi? onlarda yapılan birçok geleneksel davranışlar Arap kültüründen almadılar mı?
Bu konudaki tartışmayı antropologlara bırakıyorum, ben bizim açımızdan olanı kısaca değinmek isterim. İslam dininde el öpmek vardır! Tabi ki geleneklerinde, aslında gerçek İslam dininde yok, tıpkı sünnet gibi. Erkeler ve kadınların sünnet olayı din ile ilgili değil, tamamı ile gelenekseldir. Fakat İslam deyince akla ilk gelen nedense sünnet olur. İslam ülkesinde öldürülen birinin sünnetli olup olmadığına bakılır, eğer sünnetli ise cenaze namazı kınlamasında sakınca yoktur, sünnetsizse valla onu bilemiyorum ne yapıyorlar! II. Dünya savaşı sırasında ise Hitler’de önce erkelerin organına bakarmış, sonra toplama kamplarına gönderirmiş! Hitler sadece Yahudileri sünnetli bilirmiş, o yüzden birçok Müslüman’da gaz odalarında ‘ben Yahudi değilim!’ diyerek bağırarak öldüğünü sanıyorum.
‘Hıristiyanlıkta da papa’nın geleneklere göre 8. Y.Y.'a kadar eli öpülürmüş, fakat günün birinde bir kadının papa’nın eline yapışmasından sonra bu adet değiştirilmiş ve ayak öpülmeye başlanmıştır..’ Ayrıca Katolik kilisesi'nde kardinal, piskopos gibi din adamlarının yüzükleri öpülür. Yani Katolikler Araplardan ayrılığı yüzük ile çözmüşler ve o gelenekleri bırakmışlardır!
El öpme, hakimiyet kabul etme, boyun eğme gibi anlamlar içeren saygı göstergesidir. Peki, bu durumda politikacılar ve kanun koyucular el öpmezler mi? Gazetelerden gördüğüm kadarı ile bazıları öpüyor! Saygıdan dolayı öpüyorlar, yoksa başka anlamlar aramak kötülük olur!..
“Kadının, mahremi olmayan erkeğin elini öpmesi, erkeğin de mahremi olmayan kadının elini öpmesi haramdır. Yine hem kadının, hem erkeğin, yakını olmayan, tüysüz genç oğlanların elini öpmesi de haramdır. Kişiye makamı, dünyalık şöhreti, ya da parası ve malı için saygı gösterip, elini öpmek mekruhtur. Hattâ haram diyenler de vardır. Çünkü hadîste: "Kim bir zengine malı için saygı gösterirse, dininin üçte ikisi gider" buyurulmuştur. (Ibn Salâh, Fetâva 18; Hindî, age NI/230 (6288) Deylemî'den.)”
“Müslümanlar, din kardeşleri yanlarına geldiklerinde, hürmet olsun diye ayağa kalkabilirler. Âlim zatların ellerini öpmek câizdir. Ancak dünyalık bir menfaat elde etmek için el öpmek, boyun bükmek, hele hele dalkavukluk yapmak asla doğru değildir. Büyüklerin huzurunda yerlere kadar eğilmek ve yeri öpmek haramdır.” (http://www.kuranikerim.com/islam_ansiklopedisi/A/adab.htm)
İki değişik kaynaktan el öpmek İslam dini ile olan ilişkisini irdeledik, bakın görüyor musunuz, İslam dininde kadın tanımadığı ve kendi hayat arkadaşı dışında kimsenin elini öpemez. El ele değmez demiyor, el öpmek farklı bir anlam yüklenmiş konumda bu yorumlarda, çünkü burada cinsel bakış açısı var, yani iki cins birbiri ile iletişime girmesin, ne olacağı belli olmaz, sadece eşler birbirine dokunsun denmekte.
Bir web sayfasında halk oyunları üzerine okurken bir yazıya rast geldim, yazıyı olduğu gibi aşağıya aktarayım, bakalım el ele dokunmayı kültür bakanlığı nasıl görüyor, çünkü yazı kültür bakanlığının sayfasından aktarılmış!
“Bingöl'den Genç ilçesinin Gönik (Canut) bucağında da bir Govend çeşidi vardır. Bu govent kelimesini govant şeklinde kalın söyleyen köyler biliniyor. Bu oyun oralarda her fertçe benimsenmiş görünür. Her erkek ve her kadın iyi oynar. Çalgısız yürütülen toplu oyundur. Köyün mevcuduna ve meydana göre bazen pek geniş bir halka kurarlar. Erkek kadın karma halde, kardeşçe bir samimiyet havası içinde oynarlar. Yabancı konuk varsa onu da halkaya sevinerek alırlar. (Bucağın adı olan Gönik esasen konuk demektir.) Aynı Genç ilçesinde oyun çeşitlerinin fazlalığı ayrıca dikkati çekiyor. Çeşitlerden bazısı başka bölgelerden alınmış görünmekle beraber, bir ikisi de kendine görelikleriyle mutlak surette yerlilik damgasını taşımaktadırlar. Taşrada andırılışlıları yoktur. Muş'un merkez ilçesinde gün gören Govant oyunu kez' kadınlı erkekli 5-50 kişi tarafından yürütülür. Oyuncu sayısı azsa sıra tutulur, çoksa halka kapanır. Herkes hiç çekinmeksizin -bilerek veya bilmeyerek- istediği erkek veya kadının koluna girip oynayabilir. Görenek böyle olup her hangi bir mahzur akıllarından bile geçmez. Selamlaşmaktaki el öpmek veya el sıkışmak kadar tabiî ahvaldan sayarlar. “ (http://www.turksinemasi.gov.tr/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF7A2395174CFB32E1146DD8A1CB95D150)
Şimdi bu aktarma alınırsa ve el öpme meselesi birazda cinsellik katılarak bakılırsa vay haline el ele tutuşup halay çekenlerin durumu! Toplu seks yapacaklar birazdan, o kadar korkunç görülür eller! El öpme sadece saygı olarak algılanmıyor, gelenekler toplumlardan topluma aktarılırken dahi bazı değişikliklere uğruyor ve asıl amacından çok farklı anlamlar yüklenebiliyor. Eskiden saygı gereği ellerini uzatanların ellerine dudaklarım ile dokunur, başıma koyardım, şimdi düşüneceğim acaba bu hareketim cinsellik öğesi çağrışımı yapar mı diye! Ya da yalaka olmak için mi el öpüyorum! Eyy amcalar teyzeler bundan sonra elinizi öpmeyeceğim, bayramlık harçlık ve şekerde istemem! Durduk yere beni ne durumlara düşürüyorsunuz! Suçunuza ortak olmayacağım ve el öpmeyeceğim! …
İSMAİL CEM ÖZKAN
2 Aralık 2006
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder